Właściwości odżywcze i zdrowotne jarmużu były doceniane już w czasach starożytnych. W ostatnich kilku latach ta roślina należąca do rodziny warzyw kapustnych przeżywa jednak swój prawdziwy renesans. Powodów jest kilka. Przede wszystkim coraz więcej osób interesuje się zdrowym odżywianiem. Nie brakuje także tych, którzy ograniczają lub całkowicie eliminują ze swojego jadłospisu mięso i szukają wartościowych dodatków do menu. To także kolejny przejaw zainteresowania kuchnią naszych babć i prababć.

1. Jarmuż - właściwości zdrowotne

2. Kto może, a kto nie powinien jeść jarmużu?

3. Jarmuż w kuchni

4. Jak przyrządzać jarmuż? Przepisy

Nie bez powodu liście jarmużu zostały zaliczone do grona najzdrowszych warzyw liściastych. Gdzie można je kupić? Bez problemu dostaniesz go w sklepach i na bazarkach. Możesz także zaopatrzyć się w jarmuż myty z dostawą do domu.

Jarmuż - właściwości zdrowotne

To prawdziwa skarbnica wielu witamin i minerałów. Jarmuż zawiera cenne witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B9 - kwas foliowy), witaminę C oraz beta-karoten. Z liści jarmużu możesz czerpać także żelazo, wapń, magnez, potas, cynk i fosfor. Istotny jest także błonnik pokarmowy wspierający pracę układu pokarmowego i jelit, przyspieszający metabolizm i zwiększający uczucie sytości w żołądku. Ten składnik obniża również poziom złego cholesterolu, dlatego jest ważny w profilaktyce chorób serca i układu krążenia.

Jarmuż, jako odmiana kapusty, zawiera także sulforafan - przeciwutleniacz o potwierdzonym działaniu antynowotworowym i przeciwzapalnym. Inne antyoksydanty - w sumie jest ich w zielonych liściach ponad 40 - to luteina i zeaksantyna korzystnie wpływające na kondycję wzroku oraz wspomniane już beta-karoten i witamina C. Właściwości przeciwutleniające wykazuje również chlorofil - zielony barwnik. Liście jarmużu do swojej diety powinni włączyć wegetarianie, weganie oraz osoby dbające o linię. Jest niskokaloryczny - w 100 gramach liści jarmużu znajduje się zaledwie 30 kcal.

Kto może, a kto nie powinien jeść jarmużu?

Jedzenie jarmużu jest polecane przez lekarzy i dietetyków, jednak nie oznacza to, że zawsze będzie najlepszą opcją. Podobnie jak inne warzywa kapustne, liście jarmużu zawierają sporo goitrogenów - związków niekorzystnie wpływających na metabolizm jodu. Oznacza to, że osoby cierpiące na niedobór tego pierwiastka oraz zmagające się z chorobami tarczycy powinny uważać z obecnością jarmużu w codziennym menu. Warto jednak podkreślić, że goitrogeny ulatniają się w wysokiej temperaturze, dlatego wystarczy poddać liście obróbce termicznej.

Ze względu na zawartość trudno rozpuszczalnych w wodzie szczawianów jarmuż nie jest wskazany w diecie osób cierpiących na choroby nerek. Może także, zwłaszcza w postaci surowej, powodować kłopotliwe wzdęcia i gazy.

Jarmuż w kuchni

To warzywo chętnie wykorzystywane jest w dietach redukcyjnych ze względu na jego niską kaloryczność. Jarmuż można jednak stosować również i w potrawach o tradycyjnym charakterze. Ze świeżych warzyw korzystać można od późnej jesieni - zbiory jarmużu tradycyjnie rozpoczynają się po pierwszym przymrozkach. Poza sezonem niekiedy dostępny jest wariant mrożony.

Można przygotować zielone koktajle na bazie jarmużu - składniki, które pasują do jego liści to wszelkie warzywa liściaste, buraki, pietruszka, zioła, a także owoce, na przykład jabłko, pomarańcza czy gruszka. Bez kłopotu przygotujesz także sałatki: wykorzystaj jarmuż jak szpinak, dodając sos winegret i inne dodatki. Można także dodać jarmuż do kapusty pekińskiej, wykorzystać w zupach, potrawkach, gulaszach, kotletach, omletach. Nafaszerujesz nim mięso lub warzywa, odmienisz śniadaniową jajecznicę lub nawet kanapki.

Jak przyrządzać jarmuż? Przepisy

Poznaj kilka sprawdzonych receptur, dzięki którym przekonasz się, że nie tylko warto jeść jarmuż ze względów zdrowotnych, ale również z powodów smakowych.

• Chipsy z jarmużu

To prawdziwy hit ostatnich kilku lat, a jednocześnie przekąska banalnie prosta w przygotowaniu. Wystarczy umyć i osuszyć listki - starsze możesz pozbawić twardych łodyżek. Następnie ułóż je na blasze wyłożonej papierem, posmaruj oliwą, posypać ulubionymi przyprawami. Piecz przez 4-5 minut w temperaturze 150, aż liście będą chrupkie, ale nie brązowe. Gotowe!

• Pesto z jarmużu

Połącz 6 garści jarmużu, 6 ząbków czosnku, ok. 7 dag zblanszowanych migdałów, liście z pęczka bazylii oraz odrobinę soli. Dodaj około 150 ml oliwy i zblenduj na gładką masę. Pesto możesz podawać do makaronów, zapiekanek lub jako dip i dodatek do kanapek. Migdały możesz zastąpić orzechami.

• Szakszuka z jarmużem

W tradycyjnej wersji stosuje się szpinak, jednak w ramach urozmaicenia możesz wykorzystać również jarmuż. Podsmaż go krótko na oliwie, aby listki delikatnie zwiędły, ale nie straciły koloru. Dodaj kawałki brokułu i świeżego pomidora, podduś, a następnie rozgarnij warzywa na bok. W środek wbij jajka i smaż na niewielkim ogniu, aż się zetną. Całość dopraw solą, pieprzem, ostrą papryką. Podaj posypane orzeszkami pinii, pistacjami i świeżymi ziołami.